/هم سنگ دیوارِ برج و حصار
ز گردش روان ریگ و جای استوار/
مشهد به دلیل موقعیتش همواره در معرض تازش و هجوم بوده است و روایت‌های تاریخی از بارها ساختن و ویران‌شدن حصار شهر گفته‌اند. حصار مشهد در عصر ناصری ۶ دروازه داشته است؛ دروازه نوغان، دروازه بالاخیابان، دروازه پایین‌خیابان، دروازه عیدگاه، دروازه سراب و دروازه ارگ.
در اوایل قرن خورشیدی حاضر، مشهد به‌آرامی از حصار به بیرون پا می‌گذارد. بیمارستان شاه‌‌رضا از نخستین بناهای بیرون حصار می‌شود.
از حصار مشهد تصاویر اندکی مانده است و از اوصاف دروازه‌ها کمتر خبری به جاست.
هانری رِنه دآلمانی (١٢۴٢-١٣٢٩ خ) کتابدار، عتیقه‌شناس، مورخ و سفرنامه‌نویس فرانسوی در حدود سال‌های ١٢٨٠ به ایران و مشهد سفر می‌کند و بیش از ٢٩٧ عکس می‌اندازد. بخشی از عکس‌های او در کتاب از خراسان تا سرزمین‌های بختیاری چاپ شده است.
