تصویری از کاظمین و برشی از سفرنامۀ ناصرالدین شاه
___
«روز سه‌شنبه بیست و هشتم شعبان [١ آذر ١٢۴٩] باید وارد بغداد شویم. راه پنج فرسخ است … صحرا مسطح و صاف است … مستقبلین بغداد از دور پیدا شدند. اول اثری که از آبادی مشاهده کردم مناره‌ها و بقاع کاظمین علیهماالسلام بود و از اینکه بحمد الله تعالی صحیح و سالم به مقصد نزدیک شدیم خیلی شکر کردم …
چهارشنبه بیست و نهم شعبان … بالجمله اهالی کاظمین به استقبال آمده بودند. زن‌هاشان به آئین عرب هلهله می‌کردند. مسافتی به درب صحن حضرت مانده پیاده شدم … وارد روضه شدیم. از بهشت جزوی و از رحمت آیتی است. از این موهبت و سعادت شکرها کردم. شیخ عبدالحسین طهرانی مرحوم که از جانب من به مرمت اماکن مشرفه مأمور بود، دو طرف گنبد مطهر و ایوان و ستون و سقف را خوب ساخته و کاشی‌کاری خیلی اعلی شده. از خشت‌های طلای گنبد مطهر عسکریین علیهماالسلام که زیاد آمده مشغول طلاکردن ایوان‌های کاظمین هستند. فرش‌های روضه و رواق خوب نبود. گفتم اندازه بگیرند آن شاء الله تعالی از قالی فراهان و غیره بیاورند. دیوارهای دور صحن کمی مرمت لازم داشت … بالجمله وارد روضه شدم. آداب زیارت و عبادت تقدیم شد. با خلوص نیت به صمیم قلب دعا گفتم … بنای اصل گنبد اثرا شاه اسماعیل صفوی کرده است. آینه‌بند میان گنبد از میرزاشفیع صدراعظم خاقان مغفور است. کاظمین هر دو در یک ضریح هستند. ضریح بسیار بزرگ فولادی است. دو صندوق نقره به فاصله جزئی در میان ضریح است. ازاره روضه کاشی معرق خیلی ممتاز است که می‌توان از جواهرات شمرد …»
______
سفرنامه ناصرالدین شاه به کربلا و نجف، به قلم ناصرالدین شاه، به خط میرزارضا کلهر، انتشارات کتابخانه سنائی، ١٣۶٢