مشهد . ١٣٣٣ . برشی از فیلم و چند عکس از ماری تِرِز اولنس دو شوتن.
_____
در فیلم مسجد گوهرشاد، گنبد و گلدسته طلا، نقاره‌خانه قدیم، ایوان ساعت صحن عتیق پس از بازسازی و برج ساعت صحن نو پیش از بازسازی دیده می‌شود.
_____
ماری تِرِز اولنس دو شوتن (۱۲۸۴-۱۳۶۸) از پدر و مادری بلژیکی-اتریشی به دنیا آمد. ازدواج او با دیپلماتی بلژیکی سرآغاز سفرش به مصر، آمریکا، نروژ و ایران شد. نخستین سفرش به ایران در سال ۱۳۲۷ و برای مستندکردن زندگی کوچ‌نشینان انجام شد. دو سال بعد، فیلم مستندش را در دومین سفر به ایران ادامه داد و از آن پس تا حدود ۲۰ سال، هر از چندی به ایران می‌آمد و اطلاعات، تصاویر، صداها و فیلم‌هایش را کامل‌تر می‌کرد. او دو فیلم دیگر، یکی برای مؤسسۀ پاستور و موضوع طاعون در روستاهای کرمانشاه و دیگری برای کاوش‌های بریتانیا در پاسارگاد ساخت. عکس‌های گوناگون او از اردبیل، مراغه، همدان، گلپایگان، نائین، دامغان، بسطام، گرگان، اصفهان، کاشان، نیشابور، یزد، نطنز و قزوین به جای مانده است.
ماری تِرِز آخرین بار در سال ۱۳۵۷ به ایران آمد. ۱۱ سال بعد در گذشت و فرزندش تمام آثارش را به موزۀ سامی هاروارد در سال ۱۳۷۰ هدیه کرد.
**
ماری تِرِز به عکاسی و فیلم‌سازی علاقه داشت. فیلم او از ایل قشقایی در سال‌های دهۀ ۳۰، یکی از نخستین فیلم‌ها دربارۀ کوچ‌نشین‌های ایران بود و در جشنوارۀ فیلم ادینبورگ ۱۳۳۳ برندۀ جایزه‌ی اول مستند شد. او سفری هم به مشهد داشت و عکس‌هایی نیز گرفت که هم اکنون در کتابخانۀ هنرهای زیبای دانشگاه هاروارد نگهداری می‌شوند. عکس‌های او شامل عکسی از دورنمای مشهد، گنبد طلا، صحن عتیق، مسجد گوهرشاد، مدرسۀ پریزاد و خواجه ربیع است.
_____
١- این برش کوتاه از مشهد از مستندی دربارۀ صوفیان جدا شده است. هر چند به نماهای تازه‌تری نرسیدم؛ اما همین تصاویر متحرک هم جلوه‌ای شگفت داشت.
_____
#مشهد#تاریخ_مشهد#معماری_مشهد
#تاریخ_معماری_مشهد#معماری_معاصر_مشهد#معماری_ایران#تاریخ_معماری_ایران#بافت_حرم#حرم_مطهر#امام_رضا#عکس_تاریخی#عکس_قدیمی3w